ทำไมชาวเคนยาถึงวิ่งเร็วและทนทาน มาดูเคล็ดลับการฝึกซ้อมของชาวเคนยา

August 11, 2023

ชาวเคนยาที่ถือว่าเป็นประเทศที่ได้รับการขนานนามว่ามีร่างกายที่แข็งแกร่งทางด้านกายภาพเป็นลำดับต้น ๆ ของโลก แล้วยังโดดเด่นในเรื่องของความทนทานในการวิ่งระยะไกลอย่างมาราธอน จนสร้างสถิติเป็นอันดับ 1 ของโลก

จึงทำให้ทุก ๆ คนได้เห็นตามรายการวิ่งต่าง ๆ ที่ไม่ว่าจะมีรายการแข่งขันวิ่งประเภทใด ก็มักจะได้เห็นนักวิ่งชาวเคนยาติดอยู่ในอันดับที่ดีอยู่เสมอ นั่นจึงเป็นจุดสนใจที่ทำให้ทุกคนต่างก็มีข้อสงสัยว่า เพราะอะไรชาวเคนยาถึงมีสถิติการวิ่งที่ดีให้ได้เห็นอยู่เสมอ

ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของภูมิประเทศที่พักอาศัย การฝึกซ้อม อาหารการกินต่าง ๆ และที่สำคัญที่สุดก็คือ การฝึกซ้อมวิ่ง ที่ใคร ๆ ก็อยากศึกษาและอยากฝึกซ้อมตามเหล่ายอดนักวิ่งที่มีชื่อเสียงเหล่านั้น เพื่อเป็นการสร้างสถิติใหม่ ๆ และพัฒนาการวิ่ง

เรามาไขข้อสงสัยไปพร้อม ๆ กันครับว่า ชาวเคนยาที่ขึ้นชื่อว่าเป็นเจ้าแห่งการแข่งขันวิ่งมาราธอนที่มีนักวิ่งชั้นเลิศอยู่มากมาย มีวิธีฝึกและเคล็ดลับอะไรบ้าง ที่ทำให้พวกเขาได้มีนักวิ่งใหม่ ๆ ขึ้นมาพร้อมสร้างสถิติที่ดีอยู่เสมอ เพื่อเป็นกรณีศึกษาและฝึกเทคนิคการวิ่งให้พัฒนายิ่งขึ้นครับ


สภาพแวดล้อมความเป็นอยู่เสริมสร้างความโดดเด่น


ไขรหัสเปิดความจริง : ทำไมนักวิ่งมาราธอน เคนยา ถึงอึดกว่าชาติอื่น? | Main  Stand
ภาพจาก Main Stand


เพราะเคนยานั้นตั้งอยู่ในแนวเส้นศูนย์สูตรทางฝั่งตะวันออกของทวีปแอฟริกา เป็นพื้นที่ที่ต้ังอยู่สูงกว่าระดับน้ำเฉลี่ยประมาณ 2,000 เมตร และด้วยสภาพแวดล้อมที่ตั้งอยู่สูงจึงมีส่วนสำคัญอย่างมากที่ทำให้ร่างกายของพวกเขามีการปรับตัว

ทำให้ปอดสามารถรับอากาศเข้าสู่ร่างกายได้มากกว่าปกติ รวมไปถึงจำนวนเซลล์เม็ดเลือดแดงที่มากกว่าคนทั่วไป ซึ่งยิ่งมีมากเท่าไหร่ ร่างกายของคนคนนั้นก็จะสามารถนำออกซิเจนเข้าสู่เลือดได้มากขึ้น ซึ่งส่งผลดีต่อการวิ่งในระยะไกล ๆ นั่นเอง

สำหรับชาวเคนยาแล้วการวิ่งก็เปรียบเสมือนชีวิต ที่ได้รับการฝึกฝนมาตั้งแต่สมัยเด็ก เนื่องจากเคนยาเป็นพื้นที่ชนบทที่ค่อนข้างห่างไกล และด้วยระบบขนส่งสาธารณะที่เข้าไม่ถึง จึงทำได้วิธีที่ดีที่สุดในการไปโรงเรียนของเด็ก ๆ ชาวเคนยาก็คือ “การวิ่ง”

เนื่องจากเด็ก ๆ จะต้องเดินทางในการไปโรงเรียนทุก ๆวัน ระยะทางอยู่ที่ประมาณ 3-5 กิโลเมตร และมีอุปสรรคตั้งแต่ ทางที่เป็นป่าไม้ สภาพถนนที่เละและเป็นโคลน หรือแม้กระทั่งน้ำป่าไหลหลากจนทำให้ถนนถูกตัดขาด แต่พ่อแม่ก็ต้องเคี่ยวเข็ญเด็กให้ไปโรงเรียนเพื่อการศึกษาและต่อยอดสู่ชีวิตในอนาคต

และอีกหนึ่งเหตุผลที่ทำให้เห็นถึงนักวิ่งชาวเคนยาชื่อดังหลายคนจนถึงปัจจุบันนั้น ก็คือนักวิ่งชาวเคนยานั้น 90% มาจากครอบครัวที่จน โดยจุดเริ่มต้นเริ่มจาก ชาวต่างชาติต่างก็เห็นพรสวรรค์ของชาวเคนยา จึงได้ทดลองส่งนักวิ่งของเคนยาไปแข่งขัน และก็ได้รับชัยชนะได้รับเงินรางวัลร่วม 1,000,000 บาท ไม่รวมโบนัสที่ได้จากการทำสถิติต่าง ๆ

นับตั้งแต่นั้นมาเรื่องราวนั้นจึงเป็นจุดชนวนไฟทำให้ชาวเคนยาเห็นหนทางที่จะหลบหนีความจน ด้วยสองลำแข้งที่พวกเขาได้ใช้มันอย่างหนักมาตั้งแต่เด็ก ๆ และต่อยอดโดยการฝึกซ้อมให้หนักมากยิ่งขึ้น เพื่อที่จะได้ไปแข่งขันมาราธอนนั่นเอง


เทคนิคการฝึกซ้อมของชาวเคนยา

อย่างที่ข้อความข้างต้นที่เราได้บอกไปแล้วว่าเนื่องจากชาวเคนยาจำเป็นต้องใช้การวิ่งเป็นการสัญจรหรือเป็นการเดินทางหลักตั้งแต่เด็ก ๆ จึงทำให้ร่างกายนั้นมีความแข็งแรงทนทานตั้งแต่เด็ก ซึ่งนั่นก็เป็นเหมือนการฝึกซ้อมที่หนักมากแล้วสำหรับการวิ่งในทุก ๆวัน

แต่ที่สำคัญยิ่งไปกว่านั้นพวกเขาต่อยอดด้วยเทคนิคการฝึกซ้อมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการ Drill หรือวิ่งทลายสถิติเดิม ๆให้ร่างกายได้ทำงานหนัก ๆ และให้ปอดได้ฝึกการรับออกซิเจนในระยะที่ไกล ๆและเร็วมากขึ้น นักวิ่งชาวเคนยาชื่อดังหลายคน ถึงขั้นฝึกวิ่งสัปดาห์ละ 200-300 กิโลเมตรกันเลยทีเดียว

และนอกเหนือจากการฝึกที่หนักสำหรับชาวเคนยาแล้ว ก็ยังมีทริคเล็ก ๆ น้อย ๆในการลงแข่งขันวิ่งมาราธอนที่พวกเขามักใช้กันกับ 4 เทคนิค ดังนี้

-เริ่มออกตัววิ่งอย่างช้า ๆ

โดยเทคนิคนี้นักวิ่งทุกคนจะต้องใช้มัน ด้วยการออกตัวที่ระยะ Pace ช้าๆ พอออกตัวไปได้สักระยะค่อยปรับ Pace ให้เร็วขึ้น วิธีนี้เป็นวิธีบริหารพลังงานในร่างกายซึ่งนำมาใช้ในการวิ่งได้ดีเลยทีเดียว เพราะจะช่วยร่างกายประหยัดพลังงาน เพื่อนำไปเร่งฝีเท้าในจุดที่ต้องการเร่งความเร็วแบบเต็มสปีด

-ฝึกรูปแบบที่ไม่ซ้ำกัน

สถิติที่ดีย่อมมาจากการฝึกซ้อมที่หนัก ชาวเคนยาจึงใช้วิธีการฝึกที่ไม่ซ้ำกันในแต่ละครั้ง พวกเขาเลือกการฝึกที่ไม่เหมือนกัน ในแต่ละพื้นผิวของเส้นทางที่แตกต่างกันไป ซึ่งจะช่วยให้ร่างกายคุ้นเคยกับการเคลื่อนไหวบนพื้นผิวต่าง ๆ ได้ดี และส่งผลต่ออัตราเร่งที่เหมาะสมของการวิ่งทุกรูปแบบด้วย

-เลี่ยงการดูเวลาระหว่างการวิ่ง

โดยส่วนใหญ่นักวิ่งจะให้ความสำคัญกับเวลาเป็นหลักจึงทำให้ต้องดูเวลาที่นาฬิกาบ่อย ๆ แต่สำหรับชาวเคนยานั้นพวกเขาให้ความสำคัญไปกับการออกแรงเป็นหลัก ให้ร่างกายควบคุมความเร็ว Pace ไปอย่างธรรมชาติ เพื่อไม่ให้ร่างกายหลุดออกจากโฟกัสและควบคุมความเร็ว

-อาหารก็สำคัญไม่แพ้การฝึก

ด้วยสภาพความเป็นอยู่จึงทำให้ชาวเคนยาปฏิบัติกันมาเป็นรุ่นต่อรุ่น โดยนักวิ่งจะกินอาหารสดใหม่จากฟาร์มในภูมิภาคของตนเป็นหลัก ซึ่งเน้นสารอาหารไปทางคาร์โบไฮเดรต, โปรตีนจากเนื้อสัตว์หรือถั่ว, และผักผลไม้ ทำให้ร่างกายได้รับสารอาหารอย่างครบถ้วน และมีพลังงานเพียงพอต่อการวิ่งนั่นเอง


ผลงานของนักวิ่งของชาวเคนยาที่เป็นที่รู้จักกันทั่วโลก

สำหรับนักวิ่งชาวเคนยานั้นนับว่ามีนักวิ่งที่มีความสามารถอยู่เต็มไปหมด แต่ละคนนั้นได้สร้างสถิติโลกที่ดีไว้มากมาย และในปัจจุบันนักวิ่งชาวเคนยา ยังทำสถิติการวิ่งเป็นอันดับ 1 ของโลกอีกด้วย และรายชื่อนี้คือ 3 นักวิ่งที่สร้างสถิติไว้ได้ดีที่สุดของชาวเคนยาครับ


-Eliud Kipchoge

Kenyan Eliud Kipchoge runs marathon in under 2 hours | CBC Sports
ภาพจาก CBC


เจ้าของสถิติการวิ่งอันดับ 1 ของโลกในปัจจุบัน ที่มีฉายาว่า “ปอดเหล็ก” ชายผู้ทำลายขีดจำกัดของมนุษย์โดยได้มาจากการที่เขาวิ่งมาราธอนไปในเวลา 1:59:40 ชั่วโมง ซึ่งต่ำกว่า 2 ชั่วโมง ในระยะทาง 42.195 กม. โดยยังไม่มีผู้ใดสามารถทำได้ 

ถึงแม้ว่าเวลาที่ต่ำกว่า 2 ชั่วโมงนั้นจะไม่ได้รับรองอย่างเป็นทางการเนื่องจาก งานแข่งขันนั้นเป็นการจัดขึ้นมาพิเศษ แต่ก็ได้ถือว่าเขาได้ทำลายประวัติศาสตร์การวิ่งเป็นที่เรียบร้อย และสถิติที่เป็นทางการของเขานั้น เขายังทำเวลาไปได้ 2:01:39 ซึ่งก็ยังไม่มีใครสามารถจะทำลายสถิติได้เช่นกัน


-Dennis Kimetto

Dennis Kimetto looks to return to winning ways in London - AW
ภาพจาก Athletics Weekly


ผู้ทุบสถิติการวิ่งมาราธอนคนแรกของโลกที่ทำเวลาไปได้ 2:03:00 ชั่วโมง ในปี 2014 ในเวลานั้นเขาได้ทำสถิติโลกที่ดีที่สุดไว้ ทำให้นักวิ่งชาวเคนยาคนนี้ได้รู้จักกันในทั่วโลก ซึ่งสถิติของเขานั้นถูกทิ้งไว้นานถึง 4 ปี 

จนกระทั่งในปี 2018 Eliud Kipchoge ซึ่งเป็นรุ่นน้องจากเคนยานั่นเอง ที่ได้ทำลายสถิติของเขาลงและขึ้นแท่นสถิติที่เป็นอันดับ 1 ของโลกอีกด้วย จากสถิติที่เขาเคยทำไว้ จึงเป็นแรงผลักดันให้นักวิ่งรุ่นน้องชาวเคนยา หรือนักวิ่งคนอื่นๆ ต่างก็อยากจะพัฒนาตัวเองเพื่อทำลายสถิติที่เขาทำไว้


-Wilson Kipsang

Former Marathon World Record Holder Wilson Kipsang Suspended for  Whereabouts Failures & Tampering Violations - LetsRun.com
ภาพจาก LetsRun.com

อีกหนึ่งนักวิ่งชาวเคนยาที่ได้สร้างสถิติที่ดีไว้เช่นกัน ก่อนจะมาเป็นสถิติในปัจจุบันนั้น Wilson Kipsang เคยทำสถิติการวิ่งมาราธอนที่ดีที่สุดในโลกไว้ในปี 2013 โดยเขาทำได้ 2:03:23 ชั่วโมง ก่อนจะถูก Dennis Kimetto มาทำลายสถิติที่เขาทำไว้ในปีถัดไป

แต่ดีกรีของเขานั้นยังมีสิ่งที่เขาทำสถิติไว้อีกมากมายก่อนจะถูกทำลายสถิติจะรุ่นน้องชาวเคนยาในปัจจุบัน เสมือนว่าเป็นการสืบทอดสถิติรุ่นต่อรุ่นของชาวเคนยา และอาจจะยังมีนักวิ่งหน้าใหม่ขึ้นมาเรื่อย ๆที่พร้อมจะทำลายสถิติของพวกเขาด้วยเช่นกัน


สรุปทั้งหมด

นักวิ่งชาวเคนยานับว่าเป็นนักวิ่งที่มีศักยภาพร่างกายที่แข็งแกร่งมาก และยังมีเพื่อนบ้านอย่างเอธิโอเปียที่อยู่ในทวีปเดียวกัน ที่ได้สร้างสถิติโลกไปได้มากเช่นกัน แต่อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญที่สุดที่ผมอยากให้มองมากกว่าสถิติที่เขาทำได้ นั่นก็คือ พวกเขาทุ่มเวลา และมีวินัยไปกับการฝึกซ้อมกันเป็นหัวใจหลัก ซึ่งเป้าหมายจะออกมาดีไม่ได้เลย หากระหว่างทางเราไม่ได้โฟกัสให้กับการฝึกซ้อมครับ